
Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Urlop należy się więc osobom zatrudnionym na: umowę o pracę, na podstawie powołania, wyboru i mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Prawo pracownika do urlopu jest prawem osobistym i niezbywalnym. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu, co wyraźnie wynika z regulacji art. 152 § 2 k.p. Oznacza to, że pracownik nie może przenieść tego prawa na podstawie jakiegokolwiek tytułu prawnego na inną osobę, nie może również przenieść prawa do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Związku z tym niedopuszczalne byłyby też postanowienia umowy o pracę lub ustalenia między pracownikiem a pracodawcą dotyczące zrzeczenia się prawa do urlopu. Przepisy wskazują, ze urlop pracowniczy musi zostać odebrany w naturze. Wymiar urlopu uzależniony jest od stażu pracy. Wymiar urlopu wynosi 20 dni w przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat a 26 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat. Urlop jest udzielany w wymiarze godzinowym, który odpowiada dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu roboczym. Zatem jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.
W pewnych sytuacjach pracownik zamiast pójść na urlop wypoczynkowy, otrzymuje za ten czas ekwiwalent pieniężny. Jest to możliwe, gdy z przyczyn obiektywnych wykorzystanie urlopu w naturze było niemożliwe oraz jedynie w sytuacjach przewidzianych prawem. Zatem ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje wyłącznie w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Nie ma znaczenia to w jaki sposób doszło do ustania stosunku pracy (czy miało to miejsce za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem czy na podstawie rozwiązania bez wypowiedzenia). Co istotne ekwiwalent za urlop przysługuje również pracownikowi, z którym rozwiązano umowę w trybie art. 52 par. 1 k. p., w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego, w tym przypadku również nie mają znaczenia przyczyny z jakim doszło do wygaśnięcia stosunku pracy.
Wszystkie należności, do których pracownik nabył prawo przed śmiercią w tym właśnie do ekwiwalentu za urlop bieżący czy zaległy stają się prawami majątkowymi ze stosunku pracy. Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa a prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika w równych częściach na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.
Czytaj dalej Ekwiwalent za urlop