Jedną z poważniejszych konsekwencji rozwodu jest nałożenie przez Sąd obowiązku alimentacyjnego na jednego z małżonków – na dzieci, a czasami także na drugiego małżonka.
Obowiązek oraz wysokość alimentów jest określana przez Sąd w wyroku rozwodowym. Wysokość alimentów jest ustanawiana na podstawie możliwości zarobkowych rodzica oraz rzeczywistych potrzeb dziecka. Obowiązek alimentacyjny jest z reguły nakładany na rodzica, z którym dziecko nie mieszka.
Zgodnie z art. 133. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Jednakowo Sąd może zasądzić alimenty na rzecz byłego małżonka. Zachodzi to w sytuacji gdy :
– po rozwodzie jeden z małżonków (który nie został uznany za winnego) pozostał bez środków do życia,
– po rozwodzie z orzeczeniem o winie sytuacja małżonka niewinnego ulegnie istotnemu pogorszeniu (nawet gdy nie będzie w niedostatku).
Zobowiązanym do zapłaty alimentów nałożonych przez Sąd przede wszystkim jest małżonek wyłącznie winny rozpadowi małżeństwa. Obowiązek ten nakładany jest na wniosek małżonka niewinnego w sytuacji samego tylko istotnego pogorszenia sytuacji życiowej.
Istnieje możliwość wspólnego porozumienia się małżonków w sprawie obowiązku alimentacyjnego – zarówno jeśli chodzi o dziecko czy małżonka. Jeśli małżonkowie wspólnie zgodzą się na określoną kwotę i przedstawią swoje stanowisko Sądowi, to Sąd wykorzysta je w wyroku rozwodowym.
Zgodnie z art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek alimentacyjny małżonków polega na tym, że :
§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
§ 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
§ 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.