W chwili obecnej sytuacja prawna opiekunów osób niepełnosprawnych jest niejednolita i znacznie różni się w zależności od tego kiedy powstała niepełnosprawność u podopiecznego (przed 18/25 rokiem życia czy też później).
Do 30 czerwca 2013 r. wszystkim opiekunom osób niepełnosprawnych, którzy zrezygnowali z wykonywania pracy zarobkowej w celu sprawowania osobistej opieki nad tą osobą przysługiwało świadczenie pielęgnacyjne (szczegółowe zasady określone zostały w ustawie z dnia 23 listopada 2003 r. „o świadczeniach rodzinnych”). Świadczenie to podlegało corocznej waloryzacji, przez co o ile początkowo do czerwca 2013 r. stanowiło kwotę 520,00 złotych miesięcznie o tyle w chwili obecnej wysokość tego świadczenia wynosi 1477,00 złotych miesięcznie.
Ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. dokonano zmian w przepisach dotyczących świadczeń rodzinnych wskutek których opiekunowie tzw. dorosłych osób niepełnosprawnych (u których niepełnosprawność powstała po 18 lub 25 roku życia) utraciły świadczenie pielęgnacyjne z dniem 1 lipca 2013 r.
Tymczasem Trybunał Konstytucyjny orzeczeniami z dnia 5 grudnia 2013 r. oraz 21 października 2014 r. stwierdził niekonstytyucyjność w/w przepisów zmieniających ustawę o świadczeniach rodzinnych.
Co to oznacza ???
Przede wszystkim opiekunowie osób niepełnosprawnych, którzy na podstawie niekonstytucyjnych przepisów zostali pozbawieni świadczenia pielęgnacyjnego mogą domagać się odszkodowania z tego tytułu. Biorąc pod uwagę długość okresu w jakim nie pobierają świadczeń wraz z należnymi składkami ZUS (świadczenie to jest bowiem „ozusowane”) kwoty odszkodowania jakiego mogą się domagać oscylują w granicach 30.000,00 złotych. Zwrócić należy uwagę, że również fakt przyznania tym osobom tzw. „zasiłku dla opiekunów” nie pozbawia ich prawa do domagania się przedmiotowego roszczenia albowiem zasiłek ten jest o wiele mniej korzystny od świadczenia które utracili.
Jeżeli zatem znamy kogoś, kto z dobrej woli, a często także konieczności poświęcił czas na opiekę nad osobą niepełnosprawną oraz został niesłusznie pozbawiony dotychczasowego świadczenia pielęgnacyjnego to warto poinformować go o przysługujących mu uprawnieniach i być może skierować sprawę na drogę postępowania Sądowego w celu ich realizacji.